Burun kanaması KBB alanındaki en çok görülen şikayetlerden biridir. Hemen herkes hayatında bir kezde olsa burun kanaması geçirmiştir. Genellikle basit nedenlere bağlı ve kolayca durdurulan bir durum olmasına rağmen bazen sebebi çok ciddi olup hayatı tehdit eden şiddette kanamalar olabilir.
Burun Neden Sık Kanar: Burun içi oldukça yoğun ve yüzeyel damarlar içerir. Özellikle burun boşluğunu ikiye ayıran bölmenin ön kısmı buruna gelen damarların birbiriyle birleştiği ve bu damarların oldukça yüzeyel olduğu bir bölümdür. Özellikle çocuklarda bu kısım hiç bir etki olmadan bile kanayabilir. Burun boşluğunun her iki kenarında bulunan ve konka adı verilen etlerde damar açısından çok zengindir ve bazı kanamaların sebebidir.
Burun Kanamasının Nedenleri Nelerdir : Burun kanaması hem buruna ait sebeplere (lokal sebepler) hemde burun dışındaki problemlere (genel sebepler) bağlı olarak gelişir
.
Lokal Sebepler:
-Burun içi iltihapları
-Sinüzit
-Buruna gelen darbeler
-Çocukların burun karıştırmaları
-Buruna sokulan yabancı cisimler
-Burun içi ve sinüs tümörleri
-Burunda kemik eğriliği (septum deviasyonu)
-Allerjik rinit
Genel Sebepler:
-Hipertansiyon
-Kan Hastalıkları (Kanama-pıhtılaşma bozuklukları,lösemi vs.)
-Barsak Parazitleri
Hangi Tetkiklerin Yapılması Gerekir : Özellikle şiddetli burun kanamalarında genellikle ilk yapılan iş, sebebine bakılmaksızın kanamanın durdurulmasıdır. Kanama durdurulduktan sonra sebebi konusunda bazı araştırmalar yapılmalıdır. Sebebin araştırılmasında yapılması gereken ilk şey hastanın muayenesidir. Birçok kez muayene ile sebep anlaşılır. Şüphelenilen sebebe göre yapılabilecek tetkikler şunlardır
-Tansiyon ölçülmesi
-Sinüzit filmlerinin çekilmesi (normal filmler ya da tomografi)
-Barsak paraziti araştırılması
-Kanama-Pıhtılaşma testleri
-Kan hastalıkları ile ilgili testler
Bu testler her zaman her hastaya uygulanmaz. Doktorun şüphelendiği sebebe göre bir kısmı yapılarak sebep bulunmaya çalışılır.
Nasıl Tedavi Edilir : Birçok burun kanaması kendiliğinden ya da hastanın burun ucunu tutması ve soğuk uygulaması ile durur. Ancak bu şekilde durmayan kanamalar doktor müdahelesini gerektirir. Kanamayı durdurmak için yapılabilecek müdaheleler şunlardır:
- Damarın Yakılması: Hafif derecedeki sık tekrarlayan kanamalar için kullanılır. Burun bölmesinin ön kısmındaki damar ağına kimyasal maddeler uygulanarak kanamanın önlenilmesine çalışılır. Her iki tarafa uygulandığında veya aşırı kimyasal madde uygulandığında burun bölmesinin delinmesi riski vardır.
-Tampon konulması: Sık uygulanan bir tedavi yöntemidir. Burun ucunun tutulması ya da soğuk uygulama ile durdurulamayan kanamalarda kullanılır. Burun boşluğuna konan tampon kanayan damar üzerine baskı yaparak kanamayı durdurur. Tampon olarak antibiyotikli kremler sürülmüş gazlı bez kulanılabileceği gibi, ortasında hastanın nefes almasını sağlayacak borunun bulunduğu daha konforlu tamponlar da kullanılabilir. Tamponlar genellikle 48 saat kalarak çıkarılır. Daha uzun süre kalması bazen problem infeksiyonlara yol açabilir. Tampon süresince hastaya antibiyotik verilmesi ihmal edilmemelidir.
Bazen burun kanamasının kaynağı burnun arka bölümleridir ve önden konan tamponlarla durdurulamaz. Bu durumda arka (posteriör) tampon denen ve ağız içinden sokularak burnun arka kısmına yerleştirilen tampon kullanılır.
Damarların Bağlanması : Bu işlem bir ameliyattır ve hastanın hayatını tehdit edecek şiddette olan ve tampon konmasıyla durmayan kanamalarda kullanılır. Kanamanın yerine göre belirlenen damar bazen sinüs içinden bazen de boyun açılarak bağlanır.
Hastaya yapılan müdaheleler esnasında hastanın rahatlatılması önemli yer tutar. Özellikle yaşlı ve hipertansiyonlu hastalarda bu amaçla hastaya diazem ya da diğer sakinleştirici ilaçların verilmesi gerekebilir.
9 Ağustos 2010 Pazartesi
Burun kanaması deyip geçmeyin
Her yıl toplumun yaklaşık %5-10’unda aktif bir burun kanaması meydana gelmekte ve burun kanamaları Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi hekimlerinin sık karşılaştığı acil durumlardan birisidir. Yaş ve cinsiyet ayrımı yapmaksızın tüm insanlarda görülen burun kanamaları ile ilgili Hisar Intercontinental Hospital uzmanlarından Op. Dr. Tayfun Apuhan şu bilgileri verdi:
Burun kanamaları, birkaç damla gibi kısa süren kanamalardan, bol ve uzun süren kanamalara kadar geniş bir yelpaze içerisinde olabilir. Ciddi burun kanamaları ise solunum yolunu etkilemesi, tansiyon düşmesi ve kalp krizine yol açabilen hipoksi gibi ölümcül sonuçlar nedeniyle hafife alınmamalıdır. Burun kanamaları ön ve arka burun kanamaları olarak iki sınıfta ele alınır. Ön burun kanamaları burun ön kısmından gelen kanamalardır. Ayakta duran ya da oturan kişide burun deliğinden akan kanama şeklinde kendini gösterir. Arka burun kanamaları burun arkasından olan kanamalardır. Kanama genizden boğaza doğrudur. Otururken veya ayakta dururken bile kanama boğaza doğru olur. Hasta sırt üstü yattığında ön kanama bile olsa her iki yönde kanama olabilecektir. Arka burun kanamaları kaynağın saptanmasındaki zorluk ve sıklıkla başka tıbbi sorunların eşlik etmesi nedeniyle hemen hekim tedavisi gerektiren ciddi durumlardandır.
Hisar Intercontinental Hospital’dan. Op. Dr. Tayfun Apuhan burun kanamalarının nedenleri ve tedavisi ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
Burun kanamasının nedenleri nelerdir?
Burun, oldukça yoğun ve yüzeyel damarlar içeren bir organdır. Özellikle burun boşluğunu ikiye ayıran bölmenin ön kısmı burna gelen damarların oldukça yüzeysel olduğu bir bölümdür. Özellikle çocuklarda bu bölgede en hafif travmada bile kanama gerçekleşebilir. Ayrıca kuru hava veya kış aylarında görülen kabuklanmalar da sıklıkla kanamaya neden olmaktadır.
Lokal nedenler:
Burnun normal fizyolojisini bozarak damar hasarına ve kanamaya neden olurlar.
• Burun içi iltihapları
• Buruna gelen darbeler
• Burun karıştırmaları
• Buruna sokulan yabancı cisimler
• Burun içi ve sinüs tümörleri
• Burun kemik kıkırdak eğriliği (septum deviasyonu)
• Alerjik nedenler
• Mevsimsel nedenler
• Damarsal hastalıklar (Anevrizma gibi..)
• Ağır egzersizler
Sistemik nedenler:
• Yüksek tansiyon
• Kan hastalıkları (Kanama-pıhtılaşma bozuklukları, lösemi vs.)
• Barsak parazitleri
• Hormonal bozukluklar
• İdiopatik nedenler (Ayrıntılı incelemelere rağmen olguların % 10’unda neden bulunamaz)
Burun kanaması varsa neler yapılmalı?
• Burun ucundaki yumuşak kısmı başparmağınızla diğer iki parmağınız arasına alınız.
• Burnu parmakla sıkıştırılmış olarak yüzünüze doğru bastırın.
• Başınızı kalbinizden daha yüksek tutmaya dikkat ediniz.
• Baş öne meyilli ve dik olarak oturunuz, beş dakika böyle bekleyiniz.
• Burun ve yanağınıza buz tatbik ediniz. (Bir plastik torba içine buz doldurarak)
• Tansiyon kontrolü yapınız.
Kanama durduktan sonra tekrar kanama gerçekleşmemesi için neler yapılmalı?
• Sümkürmemeye dikkat ediniz.
• Yerden ağır bir şey kaldırmak ya da buna benzer zorlayıcı hareketler yapmayınız.
• Başınızı mutlaka göğsünüzden daha yukarda tutmaya çalışınız.
• Arka burun kanamalarının tanınması oldukça önemlidir. Bu kanama tipi bir uzmanın takibini gerektirmektedir.
• Kanama durmuyor veya yeniden kanamaya eğilim gösteriyorsa,
• Kanama nedeniyle yorgunluk ve halsizlik hissediliyorsa,
• Kanamanız burun önüne kanamadan çok boğaz arkasına doğru oluyorsa Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanına başvurunuz.
• Özellikle şiddetli burun kanamalarında genellikle ilk yapılan iş, sebebine bakılmaksızın kanamanın durdurulmasıdır. Kanama durdurulduktan sonra sebebi konusunda bazı araştırmalar yapılmalıdır. Sebebin araştırılmasında yapılması gereken ilk şey hastanın muayenesidir. Birçok kez muayene ile sebep anlaşılır. Şüphelenilen sebebe göre hekim tarafından ayrıntılı tetkikler yapılır.
Burun kanamaları nasıl tedavi edilir?
Birçok burun kanaması kendiliğinden ya da hastanın burun ucunu tutması ve soğuk uygulaması ile durur. Ancak bu şekilde durmayan kanamalar doktor müdahalesini gerektirir. Hastaya yapılan müdahaleler esnasında hastanın rahatlatılması önemli yer tutar. Özellikle yüksek tansiyonlu hastalarda daha da önem kazanır.
Kanamayı durdurmak için yapılabilecek müdahaleler şunlardır:
• İlaç tedavisi
Kimyasal koterizasyon: Ucunda gümüş nitrat tomurcuğu olan bir çubukla kimyasal koterizasyon yapılabilir. Ancak kan hastalığı olan hastalarda etkili değildir.
• Elektrokoterizasyon: Bu yöntem günümüzde endoskopik görüntü ile uygulanmaktadır.
• Tampon konulması: Kanama diatezi olmaksızın koterizasyona yanıt vermeyen inatçı burun kanamalarında kanama odağına sponjel veya surgicel gibi lokal etkili ajanlar kullanılabilir. Bununla kontrol edilemeyen kanamalarda ön veya arka burun tamponu uygulanabilir. Tampon olarak antibiyotikli kremler sürülmüş ve ortasında hastanın nefes almasını sağlayacak hava yolunun bulunduğu tamponlar daha uygundur.
• Damarların bağlanması: Bu işlem bir ameliyattır ve hastanın hayatını tehdit edecek şiddette olan ve tampon konmasıyla durmayan kanamalarda kullanılır. Kanamanın yerine göre belirlenen damar bazen sinüs içinden bazen de boyun açılarak bağlanır.
• Tanısal veya tedavi amaçlı anjiyografi veya embolizasyon yapılabilir.
• Tekrarlayan burun kanamalarında, kanama noktasının ve altında yatan nedenin bulunması tedavi şeklini belirleyen ana unsurdur.
Op. Dr. Tayfun Apuhan
Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi
Hisar Intercontinental Hospital
Burun kanamaları, birkaç damla gibi kısa süren kanamalardan, bol ve uzun süren kanamalara kadar geniş bir yelpaze içerisinde olabilir. Ciddi burun kanamaları ise solunum yolunu etkilemesi, tansiyon düşmesi ve kalp krizine yol açabilen hipoksi gibi ölümcül sonuçlar nedeniyle hafife alınmamalıdır. Burun kanamaları ön ve arka burun kanamaları olarak iki sınıfta ele alınır. Ön burun kanamaları burun ön kısmından gelen kanamalardır. Ayakta duran ya da oturan kişide burun deliğinden akan kanama şeklinde kendini gösterir. Arka burun kanamaları burun arkasından olan kanamalardır. Kanama genizden boğaza doğrudur. Otururken veya ayakta dururken bile kanama boğaza doğru olur. Hasta sırt üstü yattığında ön kanama bile olsa her iki yönde kanama olabilecektir. Arka burun kanamaları kaynağın saptanmasındaki zorluk ve sıklıkla başka tıbbi sorunların eşlik etmesi nedeniyle hemen hekim tedavisi gerektiren ciddi durumlardandır.
Hisar Intercontinental Hospital’dan. Op. Dr. Tayfun Apuhan burun kanamalarının nedenleri ve tedavisi ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
Burun kanamasının nedenleri nelerdir?
Burun, oldukça yoğun ve yüzeyel damarlar içeren bir organdır. Özellikle burun boşluğunu ikiye ayıran bölmenin ön kısmı burna gelen damarların oldukça yüzeysel olduğu bir bölümdür. Özellikle çocuklarda bu bölgede en hafif travmada bile kanama gerçekleşebilir. Ayrıca kuru hava veya kış aylarında görülen kabuklanmalar da sıklıkla kanamaya neden olmaktadır.
Lokal nedenler:
Burnun normal fizyolojisini bozarak damar hasarına ve kanamaya neden olurlar.
• Burun içi iltihapları
• Buruna gelen darbeler
• Burun karıştırmaları
• Buruna sokulan yabancı cisimler
• Burun içi ve sinüs tümörleri
• Burun kemik kıkırdak eğriliği (septum deviasyonu)
• Alerjik nedenler
• Mevsimsel nedenler
• Damarsal hastalıklar (Anevrizma gibi..)
• Ağır egzersizler
Sistemik nedenler:
• Yüksek tansiyon
• Kan hastalıkları (Kanama-pıhtılaşma bozuklukları, lösemi vs.)
• Barsak parazitleri
• Hormonal bozukluklar
• İdiopatik nedenler (Ayrıntılı incelemelere rağmen olguların % 10’unda neden bulunamaz)
Burun kanaması varsa neler yapılmalı?
• Burun ucundaki yumuşak kısmı başparmağınızla diğer iki parmağınız arasına alınız.
• Burnu parmakla sıkıştırılmış olarak yüzünüze doğru bastırın.
• Başınızı kalbinizden daha yüksek tutmaya dikkat ediniz.
• Baş öne meyilli ve dik olarak oturunuz, beş dakika böyle bekleyiniz.
• Burun ve yanağınıza buz tatbik ediniz. (Bir plastik torba içine buz doldurarak)
• Tansiyon kontrolü yapınız.
Kanama durduktan sonra tekrar kanama gerçekleşmemesi için neler yapılmalı?
• Sümkürmemeye dikkat ediniz.
• Yerden ağır bir şey kaldırmak ya da buna benzer zorlayıcı hareketler yapmayınız.
• Başınızı mutlaka göğsünüzden daha yukarda tutmaya çalışınız.
• Arka burun kanamalarının tanınması oldukça önemlidir. Bu kanama tipi bir uzmanın takibini gerektirmektedir.
• Kanama durmuyor veya yeniden kanamaya eğilim gösteriyorsa,
• Kanama nedeniyle yorgunluk ve halsizlik hissediliyorsa,
• Kanamanız burun önüne kanamadan çok boğaz arkasına doğru oluyorsa Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanına başvurunuz.
• Özellikle şiddetli burun kanamalarında genellikle ilk yapılan iş, sebebine bakılmaksızın kanamanın durdurulmasıdır. Kanama durdurulduktan sonra sebebi konusunda bazı araştırmalar yapılmalıdır. Sebebin araştırılmasında yapılması gereken ilk şey hastanın muayenesidir. Birçok kez muayene ile sebep anlaşılır. Şüphelenilen sebebe göre hekim tarafından ayrıntılı tetkikler yapılır.
Burun kanamaları nasıl tedavi edilir?
Birçok burun kanaması kendiliğinden ya da hastanın burun ucunu tutması ve soğuk uygulaması ile durur. Ancak bu şekilde durmayan kanamalar doktor müdahalesini gerektirir. Hastaya yapılan müdahaleler esnasında hastanın rahatlatılması önemli yer tutar. Özellikle yüksek tansiyonlu hastalarda daha da önem kazanır.
Kanamayı durdurmak için yapılabilecek müdahaleler şunlardır:
• İlaç tedavisi
Kimyasal koterizasyon: Ucunda gümüş nitrat tomurcuğu olan bir çubukla kimyasal koterizasyon yapılabilir. Ancak kan hastalığı olan hastalarda etkili değildir.
• Elektrokoterizasyon: Bu yöntem günümüzde endoskopik görüntü ile uygulanmaktadır.
• Tampon konulması: Kanama diatezi olmaksızın koterizasyona yanıt vermeyen inatçı burun kanamalarında kanama odağına sponjel veya surgicel gibi lokal etkili ajanlar kullanılabilir. Bununla kontrol edilemeyen kanamalarda ön veya arka burun tamponu uygulanabilir. Tampon olarak antibiyotikli kremler sürülmüş ve ortasında hastanın nefes almasını sağlayacak hava yolunun bulunduğu tamponlar daha uygundur.
• Damarların bağlanması: Bu işlem bir ameliyattır ve hastanın hayatını tehdit edecek şiddette olan ve tampon konmasıyla durmayan kanamalarda kullanılır. Kanamanın yerine göre belirlenen damar bazen sinüs içinden bazen de boyun açılarak bağlanır.
• Tanısal veya tedavi amaçlı anjiyografi veya embolizasyon yapılabilir.
• Tekrarlayan burun kanamalarında, kanama noktasının ve altında yatan nedenin bulunması tedavi şeklini belirleyen ana unsurdur.
Op. Dr. Tayfun Apuhan
Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi
Hisar Intercontinental Hospital
Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?
1. Sakin oturun. 2. Balgam ve kanı çıkarmak için burnu hafifçe sümkürün. Bu kanamayı kontrol altına almazsa. Burun deliğini bir kısmı dışarıda kalmak üzere pamuk tamponla tıkayın. Mümkünse, pamuğu oksijenli sü, Vazelin, veya epinepfrin lidakain ile ıslatın.
Sonra tekrar burnu sertçe çimdikleyin. Bunu 10 dakika veya daha fazla süre tekrarlayın. Başı geriye doğru eğmeyin 3. Kan, durduruncaya veya 10 dakika kadar burnu sertçe çimdikleyim Kanamanın durmasından birkaç saat sonrasına kadar pamuk yerinde kalsın. Sonra da çok dikkatli bir biçimde çıkarın. Özellikle yaşlılarda, kanama burnun arka kısmından gelebilir ve çimdikleyerek durdurula maz. Bu durumda tıpa, mısır koçanı veya diğer benzeri bir nesneyi, kişinin dişleri arasına yerleştirin. Öne eğilmesini sağlayın, sakinleştirin, oturtun ve kanama duruncaya kadar yutkunmamasını sağlayın. (Tıpa yutkunmadan durmasını sağlayacak ve kanın pıhtılaşmasına fırsat verecektir.)
Sonra tekrar burnu sertçe çimdikleyin. Bunu 10 dakika veya daha fazla süre tekrarlayın. Başı geriye doğru eğmeyin 3. Kan, durduruncaya veya 10 dakika kadar burnu sertçe çimdikleyim Kanamanın durmasından birkaç saat sonrasına kadar pamuk yerinde kalsın. Sonra da çok dikkatli bir biçimde çıkarın. Özellikle yaşlılarda, kanama burnun arka kısmından gelebilir ve çimdikleyerek durdurula maz. Bu durumda tıpa, mısır koçanı veya diğer benzeri bir nesneyi, kişinin dişleri arasına yerleştirin. Öne eğilmesini sağlayın, sakinleştirin, oturtun ve kanama duruncaya kadar yutkunmamasını sağlayın. (Tıpa yutkunmadan durmasını sağlayacak ve kanın pıhtılaşmasına fırsat verecektir.)
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)